نقش جمع آوری مالیات در افزایش عواید دولت

محمد طاوس فرزاد کارشناس اداره کمک ها

افغانستان کشوریست که عواید خود را از منابع داخلی و خارجی بدست می آورد. یکی از بخش هاي كه  در در آمد زایی دولت نقش بزرگ را ایفا می کند جمع آوري مالیات است. وزارت مالیه که یکی از ارکان اصلی مدیریت کننده نظام اقتصادي و مالی دولت افغانستان را تشکیل میدهد.جمع آوري مالیات که چرخ هاي اقتصادي یک جامعه را به حرکت در می آورد درآمدهاي حاصل از فعاليت هاي شرکت هاي اقتصادي آن جامعه است . در این میان ، برخی از جوامع از منابع و مواد خام زیادي برخوردار اند که نقش کلیدي و بسیار مهمی در افزایش درآمدهاي کشور ایفا می کند. ولی نکته قابل توجه این است که چنین درآمدهایی براي پیشرفت اقتصادي کشورها به صورت  پایدار و همیشگی نمی باشد و در اینجاست که دولت ها باید به فکر درآمدهاي ثابت و مستمر باشند.

بدست آرودن ثروت از راه فروش منابع تمام شدنى اي مثل معادن و ذخایر زیرزمینی، رونق و پیشرفت نیست؛ چون این منابع دایمی نیستند و بالاخره روزي تمام خواهند شد. به همین دلیل کشور ها تلاش می کنند تا راه هاي مطمئن و همیشگی در آمد زایی را ایجاد کرده تا بتوانند به رشد اقتصادي دایمی برسند. یکی از این درآمدهاي پایدار که در بیشتر جوامع و دولت ها در تامین بودجه و هزینه هاي عمومی بسیار است. که به درآمد پاك معروف می باشد. دولت ها با وضع مالیات می توانند باعث رشد و پیشرفت اقتصادي جوامع خود شوند به گونه اي که با هدایت کردن درآمد ناشی از مالیات به سمت سرمایه گذاري از طریق اعطاي تسهیلات بلند مدت بانکی می توانند باعث رشد و شکوفایی ورونق شرکت هاي اقتصادي شده و در نتیجه با افزایش درآمد موسسات اقتصادي میزان درآمدهاي مالیاتی دولت نیز افزایش پیدا می کند.

از مهمترین اهداف وضع مالیات در جامعه می توان به توزیع مناسب درآمد، مبارزه با فساد، مهار تورم،  فراهم کردن زمینه هاي لازم براي تحقق رقابت پذیري، تحقق رشد اقتصادي پیوسته، باثبات و پرشتاب متناسب با اهداف چشم انداز، ایجاد اعتماد و حمایت از سرمایه گذاران، اهتمام به نظم و انضباط مالی و بودجه اي، تلا ش براي قطع اتکا کمک هاي خارجی و تأمین آن از محل درآمدهاي مالیاتی و... اشاره نمود. علاوه بر اینکه دولت در ایجاد عدالت مالیاتی از طریق وضع سیاست هاي کارآمد مالیاتی در جامعه نقش مهمی را ایفا می کند، مردم تشکیل دهنده یک اجتماع نیز باید در رسیدن به هدف فوق دولت را یاري دهند به گونه اي که با شفاف سازي درآمدها و پرداخت به موقع مالیات می توانند دولت را تقویه و حمایه کنند. پرداخت مالیات از مهمترین عوامل رشد و توسعه جامعه محسوب می شود و موجب رونق اقتصادي، تحقق ثبات اقتصادي و مالی، افزایش خدمات و عمران و آبادانی کشور می شود. از این رو ارتقاي روزافزون نظام مالیاتی و همگام ساختن آن با دانش روز، نقش انکارناپذیري در توسعه اقتصادي کشوردارد.

با نگاهی اجمالی به شاخصهاي پیشرفت اقتصاد در کشورهایی که مالیات در اقتصاد آنها نقش اصلی را ایفا می کند متوجه می شویم که تکیه بر درآمدهاي پایدار مالیاتی ضامن رشد و توسعه اقتصاد بوده و ضریب اطمینان موفقیت در اجراي پروژه هاي عمرانی و زیر ساختهاي شهري با استفاده از مالیات بسیاربالا می باشد.

رشد بخش هاي مختلف صنعت و تجارت در گرو این نوع نگاه است و باید اقرار کرد که فروختن مواد خام و صرف آن در کشور راه را به جایی نخواهد برد. دولت ها با وضع مالیات می توانند باعث رشد و پیشرفت اقتصادي جوامع خود شوند به گونه اي که با هدایت کردن درآمد ناشی از مالیات به سمت سرمایه گذاري از طریق اعطاي تسهیلات بلند مدت بانکی می توانند باعث رشد و شکوفایی و رونق بنگاههاي اقتصادي شده و در نتیجه با افزایش درآمد شرکت ها میزان درآمدهاي مالیاتی دولت نیز افزایش پیدا می کند.

ترویج فرهنگ مالیاتی و معرفی مزایاي مالیات در آبادانی و عمران شهرها و کشور و ایجاد امکانات عمومی، مهمترین گامی است که وزارت مالیه در سالهاي اخیر توجه ویژه اي نسبت به آن داشته است،از این رو این وزارت اقدامات زیادي در جهت هدایت افکار و باور عمومی به سمت شناخت مزایاي مالیات و اینکه مردم با پرداخت مالیات در امر اداره کشور سهیم بوده و به این وسیله می توانند مانع به هدر رفتن سرمایه هاي اصلی کشور شده و آن را براي نسل آینده و فرزندان خود ذخیره نمایند، به انجام رسانيده است.اگر بپذیریم مالیات اهمیت ویژه اي براي تامین منابع مالی مورد نیاز دولت ها دارد، باید براي افزایش درآمدهاي مالیاتی فرهنگ سازي و اعتماد سازي مناسب صورت بگیرد تا مردم با اطمینان هر چه بیشتر بخشی از در آمد حاصل از فعالیت هاي اقتصادي خود را به مالیات اختصاص دهند.