نقش موسسات غیردولتی (انجوها) در روند اقتصادی کشور

1400-1402

ساحل رحیمی، کارمند ریاست انسجام کمک ها

مقدمه:

مؤسسات غیر دولتی (NGO) عبارت از سازمان داوطلبانه اجتماعی است که در یک مکان مشخص، به گونه غیرانتفاعی، غیرسیاسی و غیر دولتی برای رفاه و توسعه اجتماعی فعالیت مینماید. براساس آخرین آمار و گزارشات وزارت محترم اقتصاد امارت اسلامی افغانستان، به تعداد  1752 موسسه غیردولتی نزد آن وزارت ثبت میباشد که از آن جمله 1247 آنها موسسات داخلی و به تعداد 505 موسسات خارجی می باشند. مطابق به ماده 31 قانون موسسات غیر دولتی، هر موسسه مکلف است که گزارش فعالیت های خود را هر شش ماه  به وزارت اقتصاد ارایه نماید. براساس گزارشات واصله و ارزیابی آنها، موسسات غیر دولتی عمدتآ در شش سکتور (صحت، زراعت، تعلیم و تربیه، حکومتداری خوب، مصونیت اجتماعی و زیربنا) فعالیت می نمایند و مصارف سالانه موسسات در این سکتور ها درسال های اخیر حکومت قبلی بصورت اوسط بین ۸۰۰ تا ۸۸۰ میلیون دالر می رسد که در حدود یک بر سوم حصه بودجه انکشافی دولت را تشکیل می داد اما بعد از روی کار آمدن امارت اسلامی افغانستان تعداد از موسسات خارجی و داخلی فعالیت های شان در سکتور های نامبرده چشم گیر و کم رنگ تر گردید ولی بر عکس تلاش شان برای عرضه خدمات اساسی برای مردم که اقتصاد شان متاثر و آسیب پذیر بودند، بیشتر گردید که میتوان از تطبیق و توزیع کمک های بشردوستانه طی دو سال اخیر نام برد.

تطبیق و توزیع کمک های بشردوستانه :

بعد از روی کار آمدن امارت اسلامی افغانستان و تحول سیاسی، موسسات غیردولتی (انجوها) ساحه فعالیت شان بیشتر متمرکز بر ارائه خدمات اساسی برای مردم آسیب پذیر در سرار نقاط کشور گردید. کمک های کشور ها، سازمان ها و نهاد های بین المللی که بیشتر بخاطر امور بشردوستانه برای مردم افغانستان صورت میگیرد، از طریق تعداد زیادی از موسسات غیردولتی (داخلی و خارجی) این کمک ها توزیع و تطبیق میگردد که خوشبختانه در این عرصه موسسات فعالیت و اجراات خوب و بموقع داشته و در رسانیدن کمک ها به مردم فقیر و آسیب پذیر کشور نقش بارز و موثر را ایفا مینمایند.

طبق آمار وزارت اقتصاد، اکنون 360 موسسه داخلی و خارجی مصروف تطبیق و توزیع کمک های بشردوستانه برای مردم افغانستان هستند

قابل یادهانیست که در بخش کمک های بشری، یگانه دستآورد دیگر برای موسسات غیردولتی صدور معافیت گمرکی اموال وارداتی و مواد غذایی که منحیث کمک های بشری برای مردم افغانستان وارد میگردید برای موسسات غیردولتی از طرف وزارت مالیه امارت اسلامی افغانستان صادر گردید که کمک های صورت گرفته تقریباً 10615.60 تن وزن داشته و ارزش گمرکی آن به 164 میلیون افغانی میرسد که از این ناحیه دولت افغانستان 23.3 میلیون افغانی عواید از دست رفته داشته است. بناً معافیت گمرکی در قسمت کمک های بشردوستانه، برقراری صلح سراسری در کشور با آمدن حکومت امارت اسلامی و ریشه کن کردن فساد، ازگام های مثبت و حایز اهمیت در روند موثریت فعالیت موسسات و از طریق آن بر روند اقتصادی کشور محسوب خواهد شد.

تارگیت یا هدف قرار دادن گروپ های فقیر و نیازمند جامعه:

موسسات غیردولتی طی دو سال اخیر در تعین و تشخیص قشر نیازمند همسو و با هماهنگی لازم با نهاد های دولتی، موفق گردیده اند تا آمار و احصائیه از گروپ مردم فقیر و آسیب پذیر افغانستان را به ادارات مسئول و نهاد های کمک کننده ارائه نمایند. این آمار و ارقام از طریق سروی های ساحوی و غیرساحوی انجام گردیده است. موسسات با همکاری نهاد های ملل متحد و ادارات امارت اسلامی افغانستان بخصوص اداره ملی احصائیه و معلومات (NSIA) با استفاده از میتودلوژی های مختلف آمارگیری و احصائیوی مردم نیازمند جامعه را سروی و بررسی نموده و مطابق آمار و ارقام بدست آمده برنامه های خویش را تنظیم مینمایند. موسسات از ظرفیت خوب بشری و از امکانات و توانایی های مالی خوبی برخوردار هستند که توانسته اند به این موفقیت نایل آیند قابل ذکر است که امارت اسلامی افغانستان با فراهم آوری تسهیلات لازم و ایجاد فضای امن کاری کارمندان موسسات غیردولتی در این امر اقدامات و اجراات خویش را داشته تا موسسات غیردولتی مطابق پلان و برنامه کاری شان بتوانند با احساس آرامش و بدون خطر به نقاط دور دست سفر نموده و سروی های جیوگرافیکی و اجتماعی خویش را انجام دهند.

کاهش فقر و محو گرسنگی:

امروزه معضل فقر در افغانستان با وجود همکاری های مالی کشور های جهان و تلاش های حکومت قبلی و موسسات هنوز منحیث یک معضل جدی مطرح است که موانع زیادی را صد راه رشد و ترقی اقتصاد کشور و رفاه اجتماعی، ایجاد نموده است. میزان فقر اکثراً در جوامع در حال انکشاف بالاتر از جوامع انکشاف یافته است. افغانستان نیز از جمله کشور های در حال انکشاف به معضل فقر دچار است. حکومت قبلی نیز طرح های پیرامون فقرزدایی در کشور ترتیب و عملی نموده است اما بنابر مشکلات متعدد اقتصادی دیگر عمدتاً عدم توجه دولت بصورت بنیادی بخاطر کاهش فقر، عدم توجه و حمایت جامعه بین الملل و نظام اقتصاد متمرکز دولت، فعالیت ها و برنامه تاثیر عمیق بر وضعیت فقر در کشور نداشته است. بناً این معضل از دولت قبلی به دولت فعلی (امارت اسلامی افغانستان) به میراث رسیده است و اینک امارت اسلامی مصمم و متعهد به کاهش فقر بوده،  برنامه ها و پالیسی های مدون خویش را برای کوتاه مدت، میان مدت و طولانی مدت مبارزه با فقر روی دست دارد .

ایجاد فرصت های شغلی:

قبل از تحول سیاسی در افغانستان وروی کار آمدن حکومت امارت اسلامی افغانستان،آمار وزارت اقتصاد میرساند اینکه در سال های گذشته سطح استخدام کارکنان موسسات حدوداً بتعداد (85.347 ) تن میرسد که از آنجمله ( 60.264 ) تن ذکور و ( 23.769) تن اناث میباشد. این بدان معنیست که موسسات نه تنها روی تطبیق پروژه ها و برنامه های شان تمرکز دارند بلکه در قسمت اشتغال زایی نیز تلاش نموده اند و مردم را در پروسه تطبیق پروژه ها و برنامه های شان دخیل ساخته اندکه این خود در زمینه کاهش فقر تاثیرات قابل ملاحظه خواهد داشت.

با وجود معضل متذکره، موسسات غیردولتی تلاش نمودند تا فضای کاری را در شرایط کنونی برای طبقه ذکور بیشتر مهیا سازند الی اینکه شرایط کاری برای طبقه اناث نیز طبق رهنمود های امارت اسلامی فراهم گردد و بنابر این موسسات غیردولتی در قسمت ایجاد فرصت های شغلی برای مردم توانسته اند تلاش نهایی خویش را بخرچ دهند. که این امر باعث گردیده تا حدوداً تعداد ( 17000 ) خانواده را از فقر و گرسنگی نجات دهد. ضمناً موسسات با ایجاد فرصت های شغلی توانسته اند که درآمد ایجاد کنند و از آن طریق سطح درآمد سرانه، قدرت خرید خانوار ها را در اقتصاد افزایش داده و نرخ تورم را بکاهند. بتاریخ 14 حمل سال روان، بانک مرکزی افغانستان طی نشست خبری اعلام نمود که نرخ تورم در ماه دلو سال 1401 از (15.3) درصد به (3.5) درصد کاهش نموده است که این یک دستآورد خوب برای رشد اقتصادی افغانستان نیز تلقی میگردد.