گزارشات

روابط اقتصادی و تجارتی افغانستان با جمهوری ازبکستان

نخستین اجلاس در ماه جولای ۲۰۱۹ در تاشکند ازبکستان توسط جلالتمآب داکتر همایون قیومی وزیر مالیه افغانستان و نادر عطاجانوف مشاور صدر اعظم ازبکستان به نمایندگی هییت بلند پایه هر دو کشور به امضا رسید.

 یکی از پروژه های مهم زیربنایی که با کشور ازبکستان روی آن توافق صورت گرفته است، پروژۀ ساخت خط آهن مزار شریف-هرات می باشد که با ایجاد یک کنسرسیوم با اشتراک مؤسسات مالی بین المللی جهت تمویل ساخت این خط توافقات صورت گرفته  است. پروژه های مهم اقتصادی و زیربنایی که از طریق کمیسیون های دوجانبۀ همکاری های اقتصادی میان افغانستان و ازبکستان مذاکره و هماهنگی گردیده است، قرار ذیل میباشد:

1. 1. قرارداد سروی و دیزاین لین برق 500 کیلو ولت سرخان  -پلخمری: این قرارداد فی مابین د افغانستان برشنا شرکت و اوزبیک انرگو در تاشکند به تاریخ ۱۵ حمل سال روان به امضا رسید که فاز اول کار عملی سروی و دیزاین آن در خاک افغانستان توسط شرکت ازبک انرگو تکمیل گردید و لین برق متذکره به ظرفیت 1000 میگاوات می باشد.
2. 2. تفاهمنامۀ احداث خط آهن مزار- هرات: قرار است خط آهن مزار-هرات به طول 657 کیلو متر در مسیر مزار-شبرغان-فاریاب-بادغیس و هرات احداث گردد. به تعقیب چندین دور مذاکرات، خوشبختانه افغانستان توانست تا تعهد ازبکستان را جهت فراهم نمودن مبلغ 500 میلیون دالر امریکایی جهت تطبیق این پروژه به دست بیاورد. البته مجموعاَ مبلغ 1.8 ملیارد دالر جهت تکمیل این پروژه تخمین زده شده است، که روی ایجاد یک کنسرسیوم با اشتراک مؤسسات مالی بین المللی جهت تمویل ساخت این خط توافقات صورت گرفته  است.

کار سروی تخنیکی این پروژه عنقریب توسط هیئت مشترک تخنیکی هر دو جانب برای 15 روز آغاز می گردد. به منظور رشد اقتصادی کشور و ایجاد اشتغال، قرار است تمام مواد ساخت و ساز این پروژه در داخل کشور و از منابع داخلی افغانستان تأمین گردد. البته از مجموع مبلغ 500 میلیون دالر امریکایی که جانب ازبکستان برای ساخت این خط کمک می نماید، مبلغ 300 میلیون آن به شکل نقدی می باشد و 200 میلیون دیگر جهت سرمایه گذاری در سه معدن (آهن سنگان هرات، سمنت هرات و تولید جغل) فراهم می گردد.  با تطبیق این پروژه، افغانستان به بازار تجارتی روسیه، چین و اروپا وصل خواهد شد و از طرف دیگر، کشور ازبکستان میتواند به خلیج فارس و آسیای جنوبی دسترسی پیدا کند. این پروژه در مراحل اول ظرفیت انتقال 5 میلیون تن و بعداَ ظرفیت انتقال 20 میلیون تن کالا را خواهد داشت.

1. 3. تفاهمنامۀ همکاری میان افغان تلیکام و ازبک تلیکام: این تفاهمنامه در عرصۀ خدمات انترنتی میان دو کشور صورت گرفته که در نتیجۀ آن افغانستان می تواند از خدمات انترنیتی به قیمت مناسب و کیفیت بلند استفاده نماید.  قبلاً خریداری انترنیت از کشور قرغزستان به قیمت 17 دالر فی MB صورت می گرفت، اما طی تفاهمنامۀ جدید با کشور ازبکستان این رقم به 13 دالر کاهش یافت. تطبیق این تفاهمنامه و خدمات ترانزیت انترنیت در اوسط سال 1398 در قلمرو هر دو کشور تطبیق گردیده است.
2. 4. کاهش قیمت برق وارداتی کشورازبکستان:  یکی از دستاورد های دیگر در راستای کاهش قیمت برق وارداتی از کشور ازبکستان می باشد. براساس توافق جدید قیمت برق وارداتی  از 7سینت به 5 سینت فی کیلو وات در لین 220 کیلو ولت برق کاهش یافته است. و برای سال 2019 نیز قرارداد تورید برق به قیمت 5 سینت فی کیلو وات به امضاء رسیده است. همچنان طی توافق جدید، افغانستان دیگر مکلف به پرداخت مصارف حفظ و مراقبت لین 220 کیلو ولت در خاک ازبکستان از سب ستیشن سرخان الی سرحد افغانستان به طول 43.7 کیلو متر نمی باشد که این دستآورد خوبی در راستای کاهش مصارف د افغانستان برشنا شرکت می باشد.
3. 5. تطبیق موافتنامه همکاری های گمرکی: موافقتنامه همکاری های گمرکی با جمهوری ازبکستان جهت ایجاد سهولت های لازم در قسمت صادرات و واردات اموال تجارتی کشور، جلوگیری از قاچاق اموال و عوارض گمرکی، ایجاد بنادر گمرکی به معیارهای بین المللی و تبادل معلومات، سال قبل به امضاء رسیده بود و پلان عملی تطبیق موافقتنامه متذکره از طرف هر دو جانب بتاریخ ۲۰ سپتامبر۲۰۱۸ به امضاء رسید.

بر علاوه موارد فوق الذکر، روابط اقتصادی ما با کشور ازبکستان در عرصۀ ایجاد مراودات بانکی میان دو کشور و تسهیلات بیشتر میان بانک مرکزی افغانستان و بانک ملی و اقتصادی ازبکستان، و همچنان ایجاد نمایندگی های بانکی در دو کشور فراهم می گردد.

1. 6. همکاری ازبکستان در احیای مجدد فابریکه های نساجی افغانستان: یک معلومات ویدیویی فابریکات افغانستان قبلاً به اتحادیه صنایع نساجی Uztekstilprom شریک گردید و اتحادیه متذکره بعد از بررسی معلومات ویدیویی راجع به فابریکات پروسس پنبه، بافندگی و دوزندگی ج.ا.ا برای ارائه کمک های مشورتی در تهیه اسناد طراحی، انتخاب و مجهز نمودن فابریکات با تجهیزات تکنالوژی و راه اندازی دوره کار آموزی کارکنان افغانستان در موسسات ازبکستان ابراز آمادگی نموده اند و قرار است اتحادیه متذکره در آینده نزدیک نمایندگان شانرا جهت طی مراحل مسایل متذکره عازم افغانستان نمایند.

قرار است هفتمین اجلاس کمیسیون اقتصادی میان افغانستان و ترکمنستان در ماه نومبر 2019 برگزار گردد.

• افتتاح کار ساخت پایپلاین پروژۀ تاپی در قلمرو افغانستان؛

1. افتتاح راه لاجورد: بتاریخ 11 دسامبر 2018 در نخستین محموله صادراتی ١٨٠ تن محصولات و تولیدات افغانستان در ٩ تیلر از طریق بندر تورغندی به طرف اروپا در چارچوب سیستم تیر منتقل شد.

• افتتاح و بهره برداری خط آهن امام نظر – آقینه: انتقالات اموال تجارتی هر دو کشور از طریق این خط آهن صورت می گیرد که سهولت های بیشتری را برای تجار هر دو کشور فراهم نموده است؛
• تفاهمنامۀ سه جانبۀ انتقال ۵۰۰ کیلو ولت انرژی برق در مسیر پروژۀ TAPI: این مسیر لین برق از تورغندی الی منطقۀ چمن پاکستان از قلمرو خاک افغانستان می گذرد؛
• پروژه انتقال لین 500kv TAP: موافقتنامه همکاری در مورد پروژه انتقال لین 500kv  پروژه TAP که افغانستان سالانه تا ۱۱۰ میلیون دالر حق ترانزیت از انتقال برق ترکمنستان به پاکستان به دست خواهد آورد.
• موافقتنامه در مورد عرضۀ برق ترکمنستان به ولایات بادغیس و جوزجان: این موافقتنامه جهت انتقال لین 110 کیلو ولت برق ترکمنستان از مرز نقطۀ توره شیخ به ولایات بادغیس و جوزجان به امضاء رسیده است؛
• تکمیل بازسازی خط آهن سرحد آباد-تورغندی: ترمیم 13 کیلو متر خط آهن سرحد آباد-تورغندی به تمویل مالی دولت افغانستان توسط ادارۀ خط آهن ترکمنستان تکمیل و به بهره برداری سپرده شده است.
• اعمار خطوط انکشافی ۱۰ کیلو متر استیشن آقینه:  کار عملی ساختمان اعمار ۱۰ کیلو متر خط آهن انکشافی بندر آقینه بتاریخ ۲۱ نومبر ۲۰۱۸ به تمویل مالی دولت افغانستان توسط ادارۀ خط آهن ترکمنستان آغاز گردید.
• خط آهن اندخوی-آقینه: مطالعات امکان سنجی این خط تکمیل گردیده و کار عملی آن بعد از دریافت بودجه برای ساخت آن از جانب دولت ترکمنستان آغاز خواهد شد.

سومین  اجلاس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی و تجارتی میان ج.ا. افغانستان و ج. مردم چین بتاریخ ۴ دسمبر ۲۰۱۷ در شهر پیکینگ تدویر یافت.

• مبلغ ۱ میلیارد یوان باقیمانده:

بر اساس توافق که در جلسه ۸ دسمبر ۲۰۱۸ میان جلالتمآب وزیر مالیه، سفیر چین، وزیر فواید عامه و رئیس عام برشنا شرکت تدویر یافت، توافق بر آن شد تا جانب افغانستان پروپوزل یک پروژه تولید انرژي آفتابی را در یکی از ولایات امن افغانستان به جانب چین ارایه نماید. بدین ملحوظ، وزارت مالیه در هماهنگی با د افغانستان برشنا شرکت پروژه دستگاه تولید برق آفتابی با ظرفیت ۸۰ الی ۱۰۰ میگا وات برق را در ولایت بامیان منطقه بین چیده و جرخشکک که حدود ۱۲۶۲،۵۵۹ جریب را احاطه نموده است، به جانب چین از مجرای دیپلوماتیک شریک نموده است. علاوتاً، مطالعات ابتدایی امکان سنجی پروژه متذکره تکمیل گردیده است. 

• ترمیم شفاخانه جمهوریت و قصر چار چنار:

بر اساس تعهد جانب چین در حاشیه سومین کمیسیون مشترک هکاری های تجارتی و اقتصادی بتاریخ ۴ دسمبر ۲۰۱۷، جانب چین کار ترمیم شفاخانه جمهوریت و قصر چار چنار ریاست جمهوری را تکمیل نموده است.

• تامین وسایل و تجهیزات وزارت عودت کنندگان و مهاجرین:

به تعقیب تعهد جانب چین در جریان سومین اجلاس کمیسیون مشترک، تمام وسایل و تجهیزات مورد نیاز وزارت محترم عودت کنندگان و مهاجرین از جانب آن کشور مواصلت ورزیده و در زمینه مشکلی باقی نمانده است.

• پروژه خط آهن مزار-هرات:

نظر به پیشنهاد جانب افغانستان، قرار است بانک سرمایه گذاری و زیربنایی آسیایی (AIIB) ابتکار اجلاس متعدد در جریان یک سال به ریاست افغانستان با کشور های منطقه چون ایران، چین، روسیه، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان و سایر کشور های مستقیم و غیر مستقیم دخیل در پروژه خط آهن مزار-هرات را با تمویل مالی خویش شروع نماید. بدین لحاظ، وزارت مالیه در هماهنگی با اداره محترم خط آهن افغانستان پروپوزل اجلاس هماهنگی و مشورتی مذکور را از طریق دیپلوماتیک با جانب بانک متذکره شریک نموده است. پروژه خط آهن مزار-هرات هم به افغانستان و هم به کشور های منطقه از اهمیت حیاتی برخوردار است. پروژه خط آهن متذکره از یک طرف بنادر چون حیرتان، آقینه، اسلام قلعه، شیخ ابو نصر فراهی، سپین بولدک و دیگر بنادر را به همدیگر وصل می نماید و از جانب نقش ارزندة را در راستای ایجاد مسیر ترانزیتی برای اموال صادراتی کشور های منطقه ایفا می نماید. 

• پروژه اعمار منازل قابل استطاعت:

در جریان دومین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی و تجارتی افغانستان-چین توافق صورت گرفت تا چین از بسته کمکی خویش برای افغانستان به تعداد ده هزار منازل رهایشی قابل استطاعت را برای کارمندان خدمات دولتی افغانستان اعمار نماید. در حاضر مرحله اول پروژه متذکره آغاز گردیده و جانب کشور چین متمایل است تا پروژه متذکره را به ولایات بیشتری افغانستان گسترش دهد.

پنجمیناجلاس کمیسیون اقتصادی میان افغانستان و ایران در ماه اسد۱۳۹۵ برگزار گردید

• برگزاری سومین کمیتۀ مشترک اقتصادی – ترانزیت میان جمهوری اسلامی افغانستان و جمهوری اسلامی ایران: متن صورتجلسه کمیتۀ اقتصادی - ترانزیت تهیه گردیده است، بعد از اخذ نظریات حقوقی با جانب ایران شریک ساخته می شود تا برای امضاء نهایی گردد. سومین جلسۀ کمیتۀ مشترک اقتصادی – ترانزیت در تهران – ایران دایر خواهد گردید.
• نهایی سازی موافقتنامه گمرکی: ریاست گمرکات، وزارت مالیه متن موافقتنامه گمرکی را ترتیب و نهایی نمودند تا در آینده نزدیک میان افغانستان و ایران به امضاء برسد، این موافقتنامه به جانب سفارت ایران پیشکش شده است. هر دو جانب بعد از امضاء شدن موافقتنامه، مراحل داخلی را باید سپری نمایند.
• پروسۀ تدارکاتی پروژه ساختمان فاز اول قطعه چهارم خط آهن خواف – هرات:  فاز اول قطعه چهارم خط آهن خواف – هرات که ۴۳ کیلومتر طول داشته در همکاری با اداره محترم تدارکات ملی از یکسال قبل آغاز و بعد از طی مراحل جهت تصمیم نهایی به کمیسیون محترم تدارکات ملی ارائه گردید.
• بندرچابهار: در قسمت بندر چاه بهار که منحیث موقعیت ستراتیژیک، نزدیک‌ترین راه دسترسی کشورهای محصور به خشکهء آسیای میانه( افغانستان،ترکمنستان، ازبکستان، تاجکستان، قرغزستان و قزاقستان) به آبهای آزاد است، تمام مسایل مورد نیاز در هر سه مسیر افغانستان با چابهار ( نیمروز، فراه، و اسلام قلعه) مانند راه های ترانسپورتی، بیمه، گمرک مجهز با سیستم اسیکودا ، جدیداً ایجاد گردیده است. بتاریخ ۳ و ۴ جدی ۱۳۹۷ اولین نشست کمیتۀ اجرائی سازی موافقتنامه چابهار در بندر چابهار برگزار شد که در نشست متذکره نماینده وزارت مالیه نیز حضور داشتند.
• تمدید قرارداد تورید برق ۲۰۱۹ با قیمت ثابت: بتاسی از حکم شماره ۲۰۰۹ مؤرخ ۲۳ عقرب سال ۱۳۹۷ مقام عالی ریاست جمهوری اسلامی افغانستان نشستی جهت عقد قرارداد تورید برق وارداتی از جمهوری اسلامی ایران برای ولایات مرزی (هرات، نیمروز و فراه) افغانستان برای سال ۲۰۱۹ مطابق به قیمت سال ۲۰۱۸ به تاریخ  ۸ الی۱۰ جنوری ۲۰۱۹ در شهر تهران، ایران برگزار گردید.
• ایجاد تسهیلات گمرکی:  جهت جلوگیری از فرار مالیاتی، قاچاق و ورود اموال بی کیفیت از ایران، ما توانسته ایم با نصب کمره های امنیتی، ایجاد سکنر ها، ترازو های دیجیتلی و سیستم جدید گمرکی اسیکودا که منطبق به معیارهای جهانی می باشد، سهولت های بیشتر گمرکی را ایجاد نمائیم.  بر علاوه، مسدود ساختن اکثر بازارچه های غیر قانونی در امتداد مرز ایران- افغانستان که منبع قاچاق، صادارات و واردات مواد بی کیفیت و اخذ تعرفه های غیر قانونی گردیده بود، از جمله دستاورد های خوبی در چارچوب هماهنگی کمیسیون اقتصادی افغانستان-ایران می باشد.

دهمین اجلاس کمیسیون بین الحکومتی افغانستان-قزاقستان در عرصه همکاری های اقتصادی و تجارتی بتاریخ ۲۷ آگست ۲۰۱۸ که مصادف است به ۵ سنبله ۱۳۹۷ در شهر کابل برگزار گردید

• همکاری ها در عرصه تجارت و صنعت:

اولین نشست گفتگوی عامه و خصوصی میان افغانستان و قزاقستان بتاریخ ۳ آگست ۲۰۱۸ در شهر آستانه تدویر یافت که در نتیجه آن یک سند مینوت جلسه روی ساحات مختلف همکاری ها بین طرفین به امضا رسید. غرض تعقیب تطبیق مواد توافق شده میان، وزارت مالیه و وزارت تجارت و صنایع در هماهنگی با سایر وزارت ها و ادارات ذیربط جلسات هماهنگی را برگزار نمود که در نتیجه آن پلان تطبیقی موارد توافق شده ترتیب و با اداره محترم امور ریاست جمهوری شریک گردید.

• همکاری ها در عرصه تحصیلات عالی:

تفاهمنامه همکاری ها در عرصه علوم و تحصیلات عالی میان افغانستان و قزاقستان الی سال ۲۰۲۱ تمدید گردید و برای سال ۲۰۱۸ به تعداد ۳۰ محصل واجد شرایط در مقاطع لیسانس، ماستری و دکترا عازم کشور قزاقستان شدند و در حال حاضر فراگیری دروس شان هستند.

• همکاری ها در عرصه بانکی:

در جریان دهمین اجلاس طرفین توافق نمودند تا روابط بانکی میان بانک های مرکزی هر دو کشور ایجاد گردد که بدین ملحوظ در هماهنگی با د افغانستان بانک مسوده تفاهمنامه همکاری های بانکی تهیه و از مجرای دیپلوماتیک با جانب قزاقستان شریک شده است. در حال حاظر منتظر دریافت نظریات و پیشنهادات جانب آن کشور هستیم.

• همکاری ها در عرصه گمرکات:

بر اساس پروتوکول دهمین اجلاس طرفین توافق نمودند تا در زمینه تبادل معلومات گمرکی و همکاری های گمرک به گمرک با همدیگر همکاری نمایند. غرض تحقق این همکاری ها، با ریاست عمومی گمرکات در قسمت ترتیب مسوده دو تفاهمنامه جداگانه هماهنگی صورت گرفت. مسوده های اسناد متذکره از جانب افغانستان ترتیب شده و عنقریب از مجرای دیپلوماتیک با جانب قزاقستان غرض دریافت نظریات شان شریک میگردد.

• همکاری ها در عرصه زراعت و مالداری:

افغانستان و قزاقستان توافق نمودند تا در قسمت خریداری گندم و در زمینه زراعت و مالداری همکاری نمایند. در زمینه با وزارت محترم زراعت و مالداری هماهنگی و ارتباط همه جانبه صورت گرفت تا مسوده دو موافقنامه ترتیب گردد. پیش نویس موافقتنامه های متذکره ترتیب گردد اما بنابر ملاحظه آن وزارت، افغانستان در حال حاظر لزوم نمیداند تا اسناد مذکور را با جانب قزاقستان به امضا برساند. بدین لحاظ، اسناد مذکور با جانب قزاقستان شریک نگردید.

• همکاری ها در عرصه صحت:

طرفین توافق نمودند تا در زمینه صحت که شامل خریداری ادویه و وسایل طبی از قزاقستان، تبادل هیأت سکتور صحت میان هر دو کشور و آموزش کارمندان سکتور صحت میشود، با همدیگر همکاری نمایند. غرض تحقق هدف مذکور، با وزارت محترم صحت عامه غرض تهیه مسوده موافتنامه در این زمینه هماهنگی لازم صورت گرفت. مسوده موافقنامه متذکره از جانب افغانستان ترتیب و از مجرای دیپلوماتیک با جانب قزاقستان شریک گردیده است. در حاظر منتظر دریافت نظریات و جواب نهایی آن کشور هستیم.

• همکاری ها در عرصه خط آهن:

کمیته خط آهن میان هر دو کشور ایجاد و اعضای آن از هر دو جانب نیز معرفی شدند. در حال حاظر کار روی ایجاد گروپ کاری-تخنیکی میان افغانستان-قزاقستان جریان دارد.

اولین نشست کمیسیون مشترک میان جمهوری اسلامی افغانستان و کشور شاهی عربستان سعودی بتاریخ ۷-۸ ماه اکتوبر ۲۰۱۸ در شهر ریاض – عربستان سعودی بریاست جلالتمآب پروفیسور محمد همایون قیومی وزیر مالیه افغانستان و جلالتمآب دکتور ماجد القصبی وزیر تجارت وسرمایه گذاری سعودی، دایر گردید و صورت جلسه این اجلاس  درقید ۶۰ ماده در بخش های همکاری  اقتصادی و تجارتی، همکاری مالی وتوسعوی، همکای در امورکارگران، همکاری درعرصه گمرکی، همکاری در عرصه انرژی، صنعت ومعادن، همکاری درعرصه مواد خوراکی و ادویه جات، همکای در عرصه شؤون اسلامی، همکاری درعرصه قضائی، همکاری در عرصه توریزم، همکاری فرهنگی ورسانه يی، همکاری در عرصه امنیت، همکاری درعرصه تعلیم و همکاری درعرصه صحی، به امضاء رسید.

پیشرفت های صورت جلسه اولین اجلاس کمیسیون مشترک افغانستان- سعودی:

•  همکاری مالی وتوسعوی:  طرح(concept note ) پروژه های  ذیل را ریاست انسجام کمک های وزارت مالیه  به اداره صندوق انکشاف سعودی(SFD) شریک نمود:

- اعمار وتجهیز ۵۰ باب مکتب

- اعمار و تجهیز ۱۰ مرکز صحی

- اعمار شفاخانه اطفال برای علاج سوراخ قلب در کابل

- اعمار ۱۶ سرد خانه در ۱۲ ولایت کشور

- اعمار پروژه آبیاری با واترپمپ در منطقه داور ولایت هلمند

- اعمار ترمینل جدید میدان هوائی کندهار

- اعمار ترمینل جدید میدان هوائی خواست

- اعمار ترمینل جدید میدان هوائی نیمروز

• سرک حلقوی کابل: موافقتنامه سرک حلقوی کابل به طول ۱۵ کیلومتر به ارزش ۴۷ میلون دالر امریکایی بصورت قرضه سهل وباز پرداخت ۴۰ ساله بدون سود میان هیئت افغانستان وسعودی فند در انشیال (initial)، به امضاء رسید.

توسعه روابط اقتصادی و تجارتی با فدارتیف روسیه

سومین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی و تجارتی به تاریخ ۱۲-۱۳حوت ۱۳۹۴ در شهر کابل تدویر گردید و پروتوکول سومین اجلاس از طرف هر دو جانب به امضأ رسید. این پروتوکول شامل سکتور های  همکاری در عرصه های تجارت و سرمایه گذاری، انرژی برق، زراعت، خط آهن، امور بانکی، تحصیلات عالی، اتاق های تجارت هر دو کشور، مواد نفتی و گاز مایع و معادن می باشد.

نهایی سازی موافقتنامه و تعدیل شماره ۲ تسویۀ قروض افغانستان که قبلاً از دولت فدرال روسیه دریافت شده: به اساس تعدیل شماره ۲ موافقتنامۀ فوق الذکر، از مجموع مبلغ 897 میلیون دالر قرض روسیه بالای افغانستان، مبلغ 424 میلیون دالر آن عفو می گردد. این سند نهایی گردیده است و عنقریب به امضاء می رسد.

در سال 2018 با کشور روسیه توانسته ایم 2 تفاهمنامه را به امضا برسانیم.

• تفاهمنامۀ همکاری های بانکی میان بانک خصوصی (عزیزی بانک) و ترانس بانک روسیه؛ این تفاهمنامه جهت ایجاد تسهیلات در عرصه انتقالات پولی  و جلوگیری از تطهیر پول سیاه به امضاء رسیده است.
• تفاهمنامه روی ایجاد نماینده گی اتاق تجارت روسیه در کابل؛ ایجاد نماینده گی اتاق تجارت فدارسیون روسیه در شهر کابل جهت فراهم آوری تسهیلات در زمینه گسترش روابط تجارتی میان سکتور خصوصی هر دو کشور میباشد.

در طول یک سال اخیر در نتیجۀ رشد گستردۀ روابط سیاسی و اقتصادی با کشور آذربایجان، به تعداد ۷ موافقتنامه با این کشور به امضاء رسانیده ایم.

 با ایجاد روابط در زمینۀ همکاری های اقتصادی، سرمایه گذاری و انتقال تجارب و دانش علمی مسلکی با کشور آذربایجان، از طریق کمیسیون های دوجانبۀ همکاری های اقتصادی با این کشور، تلاش می گردد تا صادرات افغانستان به کشور آذربایجان، از جمله میوۀ خشک و تازه، زعفران، و جلب سرمایه گذران آذربایجان جهت سرمایه گذاری در داخل افغانستان، صورت گیرد. در این ارتباط، در چارچوب کمیسیون دو جانبۀ اقتصادی، موافقتنامه های ذیل با کشور آذربایجان امضا گردیده است:

• • موافقتنامۀ همکاری در عرصۀ خدمات هوائی میان افغانستان و آذربایجان: در چارچوب این  موافقتنامه هر دو کشور حق پرواز بدون نشست در امتداد قلمرو یکدیگر، حق نشست و توقف غرض مقاصد غیر ترافیکی دارا بوده و در ضمن طرفین می توانند در آینده خطوط هوایی خویش را جهت انجام پرواز های مستقیم به قلمرو یکدیگر معرفی نمایند. این توافقنامه می تواند گام نخست در عرصۀ ایجاد یک دهلیز هوایی جهت صادرات اموال افغانستان به کشور آذربایجان باشد.
  • موافقتنامۀ همکاری در عرصۀ تحصیلات عالی: مزایای عمدۀ این موافقتنامه ایجاد روابط مستقیم میان مؤسسات تحصیلات عالی هر دو کشور و اشتراک متخصصین هر دو کشور در کنفرانس های علمی که در قلمرو هر دو کشور برگزار می گردد، فراهم نمودن بورسیه های تحصیلی در مقاطع لسیانس، ماستری و دوکتورا برای اتباع هر دو کشور می باشد.
  • موافقتنامۀ امنیتی  و تطبیق قانون: این موافقتنامه در رابطه به مبارزه علیه جرایم سازمان یافته، مبارزه علیه تروریزم، مبارزه علیه قاچاق انسان، مبارزه علیه ضد صلح، بشریت و جرایم جنگی، آموزش در عرصۀ امنیت و تطبیق قانون می باشد. بر اساس این موافقتنامه، افغانستان می تواند نیروهای امنیتی خویش را جهت آموزش در عرصۀ امنیت و تطبیق قانون، اشنا سازی نظامیان با تکنالوژی و پروسیجر های جدید برای کشف و بررسی جرایم عازم آن کشور نماید.
  • موافقتنامۀ همکاری در عرصۀ ترویج حمایت متقابل از سرمایه گذاری: این موافقتنامه جهت افزایش همکاری های اقتصادی در راستای تحقق منفعت متقابل دو کشور و به منظور تشویق فعالیت های تجارتی، انتقال تکنالوژی، ایجاد شغل و توسعۀ منابع بشری طرفین در قلمرو کشور طرف متعاهد دیگر به امضاء رسیده است.
• • موافقتنامۀ همکاری های اقتصادی و تجارتی: این موافقتنامه جهت گسترش و تسریع همکاری اقتصادی و صنعتی متقابل و ایجاد گروپ کاری غرض اجراء و توسعۀ همکاری های اقتصادی به امضاء رسیده است. به اساس این موافقتنامه تعمیق در همکاری میان نهادهای اقتصادی عامۀ دو کشور، تبادل معلومات در مورد پالیسی های اقتصادی، محیط تجارتی و اولویت های انکشافی، توسعه و تشویق فعالیت های سرمایه گذاری متقابل توسط مؤسسات عامه خصوصی هر دو کشور و ترویج اشتراک مؤسسات خصوصی در مناسبت های اقتصادی دوجانبه صورت می گیرد.

بر اساس موافقتنامه همکاری های تجارتی و اقتصادی منعقد ۱۰ جون ۲۰۰۴ ، اولین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی افغانستان-ترکیه بتاریخ ۲۶-۲۷ اپریل ۲۰۰۵ در شهر انقره ترکیه برگزار گردید

غرض ادامه و تحکیم هر چه بیشتر روابط اقتصادی دوجانبه و به تاسی از موافقتنامه همکاری های تجارتی و اقتصادی منعقد سال ۲۰۰۴ و به تعقیب اولین اجلاس کمیسیون، دومین اجلاس کمیسیون همکاری های اقتصادی بتاریخ ۱۰-۱۱ می ۲۰۱۸ در شهر انقره برگزار گردید. در این اجلاس روی ساحات همکاری مختلف توافق صورت گرفت که قرار ذیل میباشند:

1. ساحات همکاری دومین کمیسیون اقتصادی افغانستان-ترکیه:

بخش اول: مرور روابط تجارتی و سرمایه گذاری دوجانبه

1. روابط تجارتی دوجانبه: طرفین بر مذاکره در مورد کاهش تعرفه های گمرکی بالای اقلام صادراتی افغانستان و متنوع سازی ساختار تجارت میان هر دو کشور تاکید و توافق نمودند.
2. انکشاف تجارت و سرمایه گذاری:

1. اظهار آمادگی ترکیه در مورد همکاری تخنیکی در قسمت تاسیس مرکز دایمی نمایشگاه در کابل؛
2. استقبال جانب ترکیه از تاسیس مرکز دایمی نمایشگاه اقلام تجارتی افغانستان در ترکیه؛
3. تعهد ترکیه برای استفاده افغانستان از تجارب ترکیه در قسمت تجارت و سرمایه گذاری.

3. همکاری تجاری:

1. توافق روی تبادل هیأت تجاری و سرمایه گذاری و گرد همایی های تجاری؛
2. موافقت در مورد تاسیس نمایندگی شرکت های ماشین آلات زراعتی ترکی در افغانستان؛
3. توافق طرفین در مورد سرمایه گذاری سکتور خصوصی ترکیه در بخش پروسیس محصولات زراعتی، کنترول کیفیت و ارزش افزایی محصولات زراعتی افغانستان مخصوصا جلغوزه و زیتون؛
4. تاکید و توافق طرفین در مورد همکاری نزدیک شورای تجارتی افغانستان-ترکیه با همدیگر.

4. خدمات قراردادی و مشوره های مهندسی: جانب ترکیه توافق نمود تا شرکت های خصوصی خویش را در قسمت ارایه مشوره به جانب افغانستان در سکتور ساختمان تشویق نماید.
5. موافقتنامه جلوگیری از مالیات مضاعف: طرفین توافق نمودند تا مذاکرات را برای نهایی سازی سند مذکور آغاز نمایند.

بخش دوم: همکاری های اقتصادی و تخنیکی:

1. همکاری در بخش گمرکات:

1. تاکید بر ایجاد طرزالعمل ساده و سهل ترخیص گمرکی میان هر دو کشور؛
2. توافق جانبین برای تطبیق موافقتنامه کمک و همکاری متقابل در مسایل گمرکی منعقد ۲۶ اپریل ۲۰۰۵ ؛
3. توجه مثبت جانب ترکیه در مورد کاهش تعرفه گمرکی قالین افغانی؛
4. همکاری ترکیه برای ارتقای ظرفیت کارمندان گمرکات و سیستم گمرکی افغانستان.

2. سرمایه گذاری های مشترک و همکاری در قسمت پارک های صنعتی:

1. توجه مثبت جانب ترکیه به ظرفیت های خوبی افغانستان در عرصه های چون: بنا های میدان هوایی، خدمات مرتبط میدان هوایی، انرژی، زراعت، معادن بشمول سنگ مرمر، صحت، صنایع چوبی، نساجی و لباس و صنایع چرم و پاپوش.
2. جانب افغانستان خواهان تاسیس پارک های صنعتی و ساحات آزاد تجارتی توسط ترکیه و زیر بنای پیشرفته برای نقاط دخول در مرز ها و گمرکات افغانستان گردید.

3. همکاری در بخش تشبثات کوچک و متوسط:

1. تفاهمنامه میان اداره تشبثات کوچک و متوسط ترکیه و وزارت صنعت و تجارت افغانستان به امضا رسید؛
2. ابراز آمادگی جانب ترکیه در قسمت ایجاد شبکه ارتباطی میان تشبثات هر دو کشور و راه اندازی برنامه ها و ابتکارات مشترک در زمینه حمایت تشبثات کوچک و متوسط افغانستان.

4. همکاری در عرصه ترانسپورت:

1. اظهار علاقمندی طرفین برای امضای موافقتنامه سه جانبه ترانزیتی میان افغانستان-ایران-ترکیه؛
2. تاکید بر عملی شدن موافقتنامه راه لاجورد؛
3. درخواست حمایت ترکیه در مورد آموزش بخش ترانزیت افغانستان در مورد سیستم TIR.